Hoe helpt het AI-onderzoeksprogramma Vlaamse ondernemingen?
Het Vlaams Onderzoeksprogramma AI helpt om een competitief voordeel uit te bouwen in AI-disciplines waarin Vlaanderen vandaag al tot de top behoort. Wat houdt het onderzoeksprogramma juist in? Welke partners ondersteunen het? Tot welke resultaten leidt het? En hoe winnen ondernemingen hierbij?
AI-specialiste en programmadirecteur Sabine Demey stuurt het Vlaamse Onderzoeksprogramma aan. Ze beantwoordt voor ons de belangrijkste vragen en legt het Vlaams Onderzoeksprogramma AI helder uit.
"Alle Vlaamse ondernemingen kunnen producten en diensten ontwikkelen op basis van het strategische basisonderzoek", laat Sabine in dit interview verstaan.
De 11 belangrijkste vragen over het Vlaams Onderzoeksprogramma AI
- Wat is het doel van het onderzoeksluik?
- Hoe wordt het onderzoek aangepakt?
- Voor welke sectoren worden er AI-toepassingen ontwikkeld?
- Hoe versterkt dit onderzoek de Vlaamse bedrijven?
- Welke partners zijn onmisbaar in het verhaal?
- Wat zijn de grootste onderzoeksvragen?
- Hoe worden de onderzoekstopics verdeeld over Vlaamse kennisinstellingen?
- Kunnen ondernemingen elke vraag stellen aan de onderzoekspartners?
- Tot welke resultaten leidt het AI-strategisch basisonderzoek?
- Hoe werkt dit programma naast bedrijven die commerciële AI-oplossingen ontwikkelen?
- Wie is Sabine Demey?
Wat is het doel van het onderzoeksluik?
Sabine Demey: “Het doel is om top strategisch basisonderzoek rond artificiële intelligentie in Vlaanderen te versterken. In dit onderzoeksluik wordt er gewerkt aan het ontwikkelen van nieuwe kennis, aan wetenschappelijke doorbraken en aan ons talent op wereldniveau brengen.
Telkens met een concreet doel. Geen chatbot zoals Alexia bijvoorbeeld, wel een chatbot die een complexe conversatie aankan en een operator mondelinge instructies geeft waarbij die kan verwijzen naar iets wat hij of zij een kwartier eerder zei.
We willen hierbij niet de regio worden die mainstream ontwikkelingen doet zoals Google en de zelfrijdende wagens. Wel kijken we naar wat er strategisch belangrijk is om van Vlaanderen een topregio in AI te maken.”
Hoe wordt het onderzoek aangepakt?
Sabine: “De onderzoekspartners werken in dit Luik 1 aan vraaggedreven basisonderzoek. Het is daarbij onze ambitie om generieke methoden te ontwikkelen die in meerdere sectoren toepasbaar zijn én door meerdere bedrijven ingezet kunnen worden.
Zo zijn we met onze partners bijvoorbeeld al een 15-tal projecten gestart waarbij we onze generieke methoden toepassen op covid-19. Hoe kunnen de grote hoeveelheden data over het virus, over de besmettingen, ziekenhuisopnames, sterftes… beter en sneller verwerkt worden? Welke verschillende exitscenario’s zijn er te schrijven op basis van deze data?
De methoden hebben we niet voor covid-19 ontwikkeld, maar omdat ze generiek ontwikkeld zijn, kunnen we ze er wel op toepassen. Zo zijn dezelfde methoden in veel sectoren bruikbaar.”
Voor welke sectoren worden er AI-toepassingen ontwikkeld?
Sabine: “In alle sectoren liggen er uitdagingen op ons te wachten. Om efficiënt vooruitgang te boeken, kozen we om ons te focussen op drie domeinen:
- gezondheidszorg
- industrie 4.0
- overheid & burgers
We onderzochten de noden in deze domeinen en vroegen ons af welke toepassingen echt nut gaan hebben op het terrein. Denk maar aan de maakindustrie en hoe deze efficiënter en toekomstgerichter kan worden met AI-toepassingen. Waardoor onze Vlaamse industrie competitiever wordt.
Of bijvoorbeeld sensoren die op basis van de verzamelde data aangeven dat een machine onderhouden moet worden of onderdelen vervangen moeten worden. Of in de gezondheidszorg, bijvoorbeeld het vroegtijdig te detecteren van epilepsieaanvallen, een betere behandeling voor MS patiënten uitwerken, enzovoort.
In de energiesector denk ik aan Smart Energy Distribution. Hierin wordt onderzocht hoe het energienet slimmer gemaakt kan worden zodat het omkan met het wisselende verbruik en verbruikspatronen die sterk veranderen omwille van de elektrische wagen, zonnepanelen,...”
Het onderzoeksprogramma, gecoördineerd door imec, is erop gericht een competitief voordeel uit te bouwen in drie AI-domeinen waarin Vlaanderen tot de top behoort. Deze zijn gelinkt aan vier grote uitdagingen op het vlak van artificiële intelligentie . In elk van deze domeinen werken demonstratoren aan use cases.
Hoe versterkt dit onderzoek de Vlaamse bedrijven?
Sabine: “Deze concrete ontwikkelingen leiden onder meer tot het ziekenhuis of de fabriek van de toekomst, wat past in het grotere doel om van Vlaanderen een topregio te maken door het inzetten van AI.
Hiertoe financiert de Vlaamse overheid drie luiken, waarbij ons Onderzoeksluik het eerste luik is. De resultaten uit dit eerste luik leiden tot Onderzoeks & Ontwikkelingsprojecten met bedrijven in het tweede luik. Wij leveren de technologie die nu of binnen één tot twee jaar kan leiden tot concrete projecten in Luik 2.
👉 Artificiële intelligentie is er voor grote én kleine bedrijven. Bedenk vandaag nog je project. Laat je adviseren & begeleiden. Bekijk welke financiële steun je kan krijgen. Vind een opleiding. En digitaliseer met onze tips!
Welke partners zijn onmisbaar in het verhaal?
Sabine: “Alle betrokken partners zijn onmisbaar. Ze hebben elk hun capaciteiten en sterktes:
- De tien onderzoekspartners, dit zijn de:
- kennisinstellingen zoals universiteiten (VUB, Universiteit Gent, KU Leuven, Universiteit Antwerpen en UHasselt),
- de vier strategische onderzoekscentra (imec, Flanders Make, VIB, VITO)
- Sirris
- vertegenwoordigers van bedrijven (Agoria, Sirris, Voka),
- overheid (EWI Departement en VLAIO).
Wat zijn de grootste onderzoeksvragen?
We zijn tot vier grote onderzoeksthema’s gekomen: onze grand challenges.
- AI systemen die helpen om complexe beslissingen te nemen op een eerlijke, geloofwaardige en verklaarbare manier, met gebruik van data en domeinkennis van experten.
- AI lokaal toepassen in sensoren en mobiele toestellen (in the edge), met hardware en software voor real-time en energie-efficiënte AI.
- Interactie tussen verschillende AI-systemen (multi-actor/ multi-agent systemen),
- Mensachtige (human-like) AI waarin mensen en AI-systemen vlekkeloos met elkaar communiceren en samenwerken.”
Hoe worden de onderzoekstopics verdeeld over Vlaamse kennisinstellingen?
Sabine: “Er werken in totaal een dertigtal onderzoeksgroepen uit de vijf universiteiten op dit Onderzoeksprogramma. We hebben de onderzoekstopics verdeeld op basis van de sterke expertise die elk van die onderzoeksgroepen al heeft opgebouwd.
Ik vind het sterk hoe ze samenwerken. Ik zie hen (nu virtueel) vergaderen, waarbij ze behoorlijk diep met elkaar in interactie gaan. Ze vergelijken methodes met elkaar en zoeken samen naar de beste oplossingen.
Op AI zijn er trouwens meer dan 100 doctoraatsstudenten bijgekomen sinds de start van het AI-programma midden 2019. Dit leidt tot significant meer onderzoek in het AI-domein… en tot een versterking van het Vlaamse impulsprogramma dat bedrijven ondersteunt.”
Kunnen ondernemingen elke vraag stellen aan de onderzoekspartners?
Sabine: “Ja en neen. In het onderzoeksprogramma werken we niet specifiek aan de vraag van één bedrijf. Wel kunnen bedrijven altijd bij de onderzoeksgroepen terecht met hun onderzoeksvraag.
Het is bovendien een belangrijke doelstelling van het onderzoeksprogramma dat bedrijven en onderzoekspartners samen projecten opstarten in opvolging van het onderzoek dat in het programma gebeurt. Via de initiatieven in het implementatieluik (Luik 2) van het AI beleidsplan kan dat ook met subsidie.
“Bedrijven kunnen hun vragen ook stellen aan de onderzoekscentra imec, Flanders Make, VIB, VITO en Sirris. Deze centra vervullen in het onderzoeksprogramma een zekere brugfunctie tussen het bedrijfsleven en de universiteiten. Ze bekijken of ze vanuit concrete noden een proefconcept kunnen opstellen gebruik makend van de algemene methodes.
Daarnaast proberen we dit alles bruikbaar te maken om andere vragen te beantwoorden en andere bedrijven te helpen. Telkens wordt algemeen onderzocht, concreet gewerkt én gedemonstreerd.”
Tot welke resultaten leidt het AI-strategisch basisonderzoek?
Sabine: “Het programma is opgestart op 1 juli 2019. Vandaag hebben we al een lijst met 21 toepassingen waarvoor we telkens een aantal proefconcepten of demonstratoren aan het uitwerken zijn. Het zijn use cases in de medische beeldverwerking, de behandeling van patiënten, het assisteren van operators op een assemblagelijn, enzovoort.
De methoden die hier ontwikkeld worden, zullen Vlaanderen op het voorplan houden.”
Hoe werkt dit programma naast bedrijven die commerciële AI-oplossingen ontwikkelen?
Sabine: “Vlaanderen heeft inderdaad ook sterke AI-bedrijven, zoals Robovision, Yazzoom, Faktion, ML6, Boltzman,... We zorgen ervoor dat onze activiteiten niet in concurrentie zijn met hun activiteiten. (Klik hier voor de verhalen over deze bedrijven)
Ons onderzoeksprogramma is gericht op complexe onderzoeksvragen vanuit een middellange strategische nood. Daarbij letten wij er op dat alle Vlaamse AI-ondernemingen kunnen profiteren van het strategische basisonderzoek. Zij moeten producten en diensten kunnen ontwikkelen op basis van onze resultaten.”
Wie is Sabine Demey?
Sabine Demey heeft haar sporen in AI verdiend. Na haar doctoraat over robotica ging ze in 1997 aan de slag bij Materialise. Sabine ontwikkelde er de eerste 3D-geprinte medische hulpmiddelen voor het plaatsen van tandimplantaten. Daarnaast stuurde ze de softwareontwikkelingen aan in het domein van Industrie 4.0 en 3D-printen.
Ze zette er ook het AI-programma op. In deze functie bouwde ze ervaring en een netwerk uit bij kennisinstellingen, bedrijven en overheid.
Vandaag is Sabine verantwoordelijk voor het Vlaams AI-Onderzoeksprogramma
Vandaag stuurt Sabine vanuit imec het hele onderzoeksprogramma in Luik 1 van het Vlaams Beleidsplan AI aan. Sabine overlegt over de inhoud van het programma met focus op de toepassingen. Daarbij brengt ze structuur in het geheel en stelt ze duidelijke doelen.
De programmadirecteur stimuleert de communicatie tussen de tien betrokken partners, betrekt ook de andere stakeholders, rapporteert aan de Stuurgroep AI en informeert de Vlaamse overheid.
Hoe ondersteunt het Vlaams Beleidsplan AI jouw onderneming?
Vlaanderen investeert via het Beleidsplan Artificiële Intelligentie fors in onderzoek, praktische toepassingen en omkadering op het vlak van opleiding, bewustmaking en ethische vragen. Hoe ondersteunt het plan jouw onderneming?