Zelfrijdende trams en treinen op industrieterreinen? De Vlaamse start-up OTIV fixt het met AI
Wanneer iedereen van zelfrijdende auto’s droomt, kiest een jong Vlaams duo voor een meer niche optie: de zelfrijdende tram en trein. Met artificiële intelligentie zet start-up OTIV uit Gent de eerste stappen naar veiliger en efficiënter spoorvervoer.
“In Silicon Valley zat ik bij de bron van de ontwikkeling van autonome voertuigen”, vertelt Niels Van Damme, medestichter & tech lead bij OTIV.
Niet wat Silicon Valley doet
“Maar omdat er al veel start-ups werken aan autonoom rijdende wagens en ze veel geld ophalen, wist ik dat ik iets anders moest zoeken.”
Niels maakte de reflectie om te kijken hoe die autotechnologie zou ingezet kunnen worden op een Europese markt. “En wat kennen we veel in Europa?”, dacht Niels. “Sporen. En openbaar vervoer dat hierop rijdt. Bovendien zagen we niet veel spelers actief in deze markt.”
Unieke focus op het spoor
Tijdens zijn zoektocht kwam hij studiemakker Sam De Smet tegen. Ze hadden samen handelsingenieur in Gent gestudeerd. Nu een paar jaar later is Sam ervaren in strategische projecten. Niels heeft vooral bagage opgebouwd rond automatisatie.
➡ Ook studievrienden Louis en Robin werden co-founders in hun eigen AI-bedrijf. Lees 1,5 meter afstand bewaren in de horeca? Dat is zo gepiept met de AI-ober Smartendr
Uit de mix van hun inzichten en kennis ontstond OTIV. Het duo legde zijn focus nauwkeurig op spoorvoertuigen die in complexe omgevingen opereren. Dit kunnen steden zijn, maar ook industriële sites zoals havens of productiesites.
En ook hier doen ze wat anderen niet doen.
“De metro rijdt al grotendeels automatisch. Ook hogesnelheidstreinen waarrond al veel infrastructuur gebouwd is, zijn niets voor ons”, legt Sam De Smet, medestichter bij OTIV.ai uit.
Realistischer dan autonome wagen
Het duo denkt wel een rol te kunnen spelen bij trams in een stad en treinen op industriële sites. “We hebben dezelfde hard- en software nodig die momenteel aan een sneltempo wordt ontwikkeld voor autonome wagens. Maar het voordeel is dat de vrijheidsgraden op het spoor fors lager liggen waardoor de technologie sneller inzetbaar is.”
Vandaag laten de twee stichters zich omringen door vier medewerkers, een team dat regelmatig wordt aangevuld met thesisstudenten en stagiairs die onderzoek doen in het kader van hun opleiding. Ze worden ook bijgestaan door een begeleider van het imec.istart acceleratieprogramma, dat een belangrijk klankbord is.
“We hebben enorm veel geleerd uit de begeleiding door imec.istart en hebben ons team een stuk vergroot”, zegt Sam. “Van hieruit zijn we momenteel een belangrijk pilootproject in een real-life operationele omgeving aan het doen bij een betalende klant.”
Met hulp van VLAIO
OTIV vroeg steun aan voor een ontwikkelingsproject via VLAIO en kreeg een goedkeuring via bedrijfsadviseur Kris Honraet en Ann Monté.
“Zo’n goedgekeurd VLAIO-project geeft financiële armslag en credibiliteit naar externe investeerders”, zegt Niels. “Het heeft ons enorm geholpen om de eerste stappen te zetten naar een vermarktbaar product.”
Bestaande voertuigen slimmer maken
De oplossing van OTIV bestaat uit een combinatie van sensoren: gps, camera’s, lidar en radar. Deze detecteren objecten zoals auto’s en fietsen op de rijbaan, mensen die oversteken of in de weg fietsen, een deur die plots wordt opengegooid…
“Via AI-technologie creëren we een tweede virtuele omgeving waarin we het voertuig rijdt. Enkel wanneer de rails als veilige, groene zone worden aangegeven, rijdt het spoorvoertuig verder.”
Opvallend is de snelheid waarmee OTIV een klassiek spoorvoertuig slim maakt. “Binnen twee tot drie uur installeren we onze set van sensoren en verwerkingscapaciteit vooraan op het voertuig.”
“Door onze technologie kunnen wij de veiligheid en efficiëntie verhogen van bestaande vloten van spoorvoertuigen, zonder dat onze klanten moeten investeren in infrastructuur of nieuwe voertuigen.”
➡ Wist je dat een Leuvens bedrijf wereldspeler is in LiDAR-sensoren? Lees Vlaamse Xenomatix wereldtop in LiDAR-sensoren voor zelfrijdende auto
Goed om weten is dat alle data wordt geanonimiseerd. Personen, nummerplaten en andere zaken worden noch herkend, noch opgeslagen.
AI helpt de huidige chauffeur
Als OTIV slaagt in zijn einddoel zien we binnenkort volledig onbemande trams door Gent en spoorvoertuigen op industriële sites rijden.
Deze volledig autonome besturing is echter de tweede stap in het plan. In de eerste stap blijft de bestuurder aan het stuur. Wel wordt hij of zij ondersteund door een assistentiesysteem.
“Door het verzamelen van data kan het botsingen en te hoge snelheden vermijden”, zegt Sam. “De impact van een ongeval met een spoorvoertuig is helaas vrijwel altijd heel groot. Dus als we deze kunnen vermijden, hebben we onmiddellijk een veiliger en efficiënter openbaar vervoer.”
➡ Wat kan je met AI in jouw onderneming? Lees Wat is artificiële intelligentie? Welke mogelijkheden creëert AI voor Vlaamse bedrijven?
Trams in Gent en Antwerpen
“Met latere updates kunnen onze klanten dan doorgroeien naar een autonome versie”, voorziet Sam.
De jonge innovators zien treinen op industriële sites het snelst autonoom rijden, al tegen 2022. “We mikken erop om trams in steden als Gent en Antwerpen en treinen op industriële sites op projectbasis uit te rollen”, vult Niels aan. “Eén voertuig is een mooie start. De uitrol naar een volledige vloot is het doel.”
“We zijn gezond ambitieus, met het doel om met een sterke ploeg een belangrijke plek in de markt in te nemen over vijf jaar.” Daartoe mikt de start-up op samenwerkingen met constructeurs van spoorvoertuigen, private operatoren en publieke openbaar vervoersmaatschappijen.
Nu al is duidelijk dat niet alleen de West-Europese markt een oplossing zoekt voor spoorvoertuigen. OTIV wordt gecontacteerd door mensen uit Tsjechië, Korea, de Verenigde Staten en Australië. Om deze te bedienen zoekt het bedrijf partners in die landen.
Hoe ondersteunt het Vlaams Beleidsplan AI jouw onderneming?
Vlaanderen investeert via het Beleidsplan Artificiële Intelligentie fors in onderzoek, praktische toepassingen en omkadering op het vlak van opleiding, bewustmaking en ethische vragen. Hoe ondersteunt het plan jouw onderneming?