Deze Vlaamse bedrijven innoveren met AI-oplossingen voor smart buildings

Gebouwen transformeren van een ‘simpel’ omhulsel naar een leverancier van allerhande diensten, gebaseerd op data. Ze worden slimmer.

Daarbij kun je bijvoorbeeld denken aan ondersteuning bij energiemanagement, het onderhoud van een gebouw maar ook het voorspellen van toekomstig onderhoud en energie delen met andere gebouwen.

Sensoren zijn cruciaal in smart buildings

In slimme gebouwen draait alles om data en het interpreteren ervan. En om die data te capteren zijn sensoren vereist. Veel van de belangrijke ICT-ontwikkelingen in de bouw hebben daar dan ook betrekking op. Het gaat vaak over heel specifiek voor een bepaald doel ontwikkelde sensoren. 

Neem bijvoorbeeld de baanbrekende nieuwe radarchip die imec ontwikkelde om menselijke bewegingen binnen een gebouw te registreren. De chip kan gebruikt worden om contactloos lichaamsfuncties te registreren en om gebaren te herkennen. Deze kan zelfs een hartslag vanop vijf meter afstand detecteren en nauwkeurig de snelheid en positie van een voetganger bepalen.

Even vaak gaat het over bestaande producten of elementen die er een functie als sensor bij krijgen. Denk aan de koelkast die communiceert, de thermostaat, maar natuurlijk ook je eigen smartphone. Zo ontstaat een netwerk van geconnecteerde objecten.

In Vlaanderen zijn er heel wat bedrijven actief met oplossingen die gebouwen slimmer maken. Dit beknopt overzicht toont een zestal Vlaamse bedrijven, en wat ze realiseren.

Flux50 beheert energiehuishouding

“Aan de KU Leuven onderzoekt men nieuwe algoritmes die het aandeel van hernieuwbare energiebronnen voor de energiehuishouding van een gebouw verhogen en de beschikbare energetische flexibiliteit beter benutten voor optimaal gebouwbeheer in de praktijk”, zegt Bas Sturm, bedrijfsadviseur bij het Agentschap Innoveren & Ondernemen (VLAIO).

“Meer hierover vind je terug op het FRIS Onderzoeksportaal. Dat is trouwens een heel interessante bron als je op zoek bent naar wetenschappelijk onderzoek in Vlaanderen, ongeacht het domein.”

Veel toepassingen van artificiële intelligentie in Smart buildings zijn op energiehuishouding toegespitst. Niet zo gek als je bedenkt dat de bouwsector instaat voor een derde van het globale energiegebruik.

“Energiebeheersystemen in gebouwen kunnen - ondersteund door Artificiële Intelligentie - interageren met slimme elektriciteitsnetwerken (Smart Grids)”, vervolgt Frederik Loeckx, algemeen directeur bij Flux50.

“Dit kan de totale energievraag verlagen maar ook de capaciteit verhogen voor schokvrije integratie van hernieuwbare energiebronnen.

Smappee monitort energieverbruik

De Vlaamse fabrikant van energiemonitors Smappee - een klant van VLAIO - ontwikkelde dergelijke applicaties op de digitale meter en onderzoekt bijvoorbeeld nieuwe technologieën die dankzij AI in staat zijn om te bepalen welke apparaten op welk moment stroom kunnen gebruiken om zo tot een optimaal energieverbruik te komen.

Het gebouw waarin Smappee is gehuisvest (Snowball) is het resultaat van een clusterproject en bevat de nieuwste slimme snufjes, gaande van stuurbare laadpalen, een slimme batterij tot een koudebuffer die op een efficiënte manier warmte opslaat. Aan het gebouw is ook een proeftuin verbonden die bedrijven in staat stelt hun technologie uit te testen in dergelijke state of the art omgeving.

Hysopt optimaliseert HVAC-installaties

Ook het Antwerpse Hysopt begeeft zich op het terrein van energieoptimalisatie.

Hysopt is een spin-off van de Universiteit Antwerpen en een klant van VLAIO: met hun software willen ze de prestaties van HVAC-installaties op grote schaal optimaliseren. Dat doen ze door bouwheren, installatiebedrijven en studiebureaus te ondersteunen met ontwerpsoftware (en diensten), die inzicht biedt in het hydraulische ontwerp en in de uiteindelijke systeemprestaties van hydraulische installaties.

Zo kunnen ze de HVAC-sector duurzamer maken en de marges van installateurs enorm verhogen. Energiebesparingen kunnen schommelen tussen 10 en 50 procent. Die besparingen kunnen bij nieuwbouwprojecten nog hoger oplopen.

Sylvania en Helvar maken verlichting slimmer

“Ook in de verlichtingssector steekt artificiële intelligentie de kop op”, zegt Ruben Delvaeye, projectleider bij WTCB.

“Sylvania en Helvar, beiden actief lid van het VLAIO VIS-traject ‘Intelligente Lichtregelsystemen’, hebben reeds toepassingen. Zo stelt het systeem Sylsmart van Sylvania zichzelf bijvoorbeeld grotendeels automatisch in bedrijf door het aanleren van bewegingspatronen en voert zelf aanpassingen uit.”

LSEC verhoogt de veiligheid

Veiligheid is een andere toepassing waar artificiële intelligentie bij komt kijken. Denk bijvoorbeeld aan toegangscontrole.

“Dat kan gebeuren op verschillende niveaus” aldus Ulrich Seldeslachts van het Leuvense LSEC, dat gespecialiseerd is in cybersecurity . “Een persoon kan initieel met een token in een gebouw komen om daarna onderweg naar zijn werkplek door camera’s visueel herkend te worden. Deze informatie wordt samengevoegd en vormt de basis voor toegang tot zijn computer. Dat heet ‘progressive profiling’, een term die eigenlijk uit de marketing komt."

"In België kennen we hier nog niet zo veel voorbeelden van maar in de sector van casino’s is dit al heel gewoon. En ook in de financiële sector zal dit de norm worden.”